Sosyal Demokrat Avukatlar Derneği, Ankara Barosu Eğitim Merkezi’nde “Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem” konulu panel düzenledi.
Panele güçlendirilmiş parlamenter sistem metnini hazırlayan CHP Genel Başkan Yardımcısı Muharrem Erkek, DEVA Partisi Genel Başkan Yardımcısı Mustafa Yeneroğlu, Gelecek Partisi Genel Başkan Yardımcısı Ayhan Sefer Üstün ve Saadet Partisi Genel Başkan Yardımcısı Bülent Kaya konuşmacı olarak katıldı.
CHP Genel Başkan Yardımcısı Muharrem Erkek panelde yaptığı konuşmada, altı siyasi partinin neden bir araya geldiğini şu sözlerle anlattı:
“Neden altı siyasi parti birlikte çalışıyoruz? Hepimizin bildiği gibi tek adam sistemleri çatışmadan beslenir. Türkiye’de son yıllarda bunu yaşıyor. Toplumun her kesimi yeri geliyor ötekileştirilebiliyor. Onun için muhalefetin birlikte olması ve çalışması ülkemizi kutuplaşma girdabından çıkarmak açısından çok değerli.”
‘SUİSTİMALCİ ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ’
Hükümetin, OHAL dönemini kullanarak ‘suiistimalci bir anayasa değişikliğiyle’ cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçişi inşa ettiğini belirten Erkek, “O günle birlikte Türkiye bu tabloyu yaşadı. Örneğin 95, 2001 anayasa değişiklikleri demokratikleşme yönünde anayasa değişiklikleriydi. Maalesef 2017’de öyle olmadı” dedi.
“Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi adı altında keyfilik, kural tanımazlık yaşanıyor” diyen Erkek, “Cumhuriyet tarihimizin en ağır ekonomik ve siyasi krizini yaşıyoruz. Ülkemiz bu sistemle devam edemez. Türkiye’nin tüm darbelere rağmen parlamenter sistemi daha da güçlendirerek yola devam etmesi gerekirken mutlakiyete doğru bir adım atıldı” ifadelerini kullandı.
‘AMACIMIZ İLK SEÇİMDEN SONRA TOPLUMSAL UZLAŞMAYI İNŞA ETMEK’
Konuşmasının devamında 12 Eylül Anayasası ve darbe hukukunun zayıflatılmış bir parlamenter sistem yarattığını belirten Erkek, “12 Eylül anayasası zayıflatılmış bir parlamenter sistem yarattığı için biz güçlendirilmiş parlamenter sistem vurgusu yaptık” diye konuştu.
Erkek, amaçlarının ilk seçimden sonra toplumsal uzlaşma ile toplumsal sistemi inşa etmek olduğunu söyledi.
‘GÜÇLENDİRİLMİŞ PARLAMENTER SİSTEM MARKALAŞTI’
Güçlendirilmiş parlamenter sistemin hukukun üstünlüğünü esas alan, toplumsal bütünlüğü sağlamayı amaçlayan bir metne dönüştüğünü kaydeden DEVA Partisi Genel Başkan Yardımcısı Mustafa Yeneroğlu ise şunları söyledi:
“Sadece yasama, yürütme değil kendisini demokratik hukuk kabul eden yargı bağımsızlığını intiba eden metin değil temel hak ve özgürlüklerin de üzerinde durduk. Yasamayı ele aldığımızda etkili ve katılımcı yasama nasıl olmalı, geçmişte sorunlarımız neydi? Geniş tuttuk. Adeta güçlendirilmiş parlamenter sistem kavramı markalaşmış oldu. 2017 öncesinde de yasama etkisizdi, bugün çok daha etkisiz. Şu anki uygulamaların önemli bölümü sistem değil sistemsizlik sorunu. Cumhurbaşkanının ülkeyi anayasal düzen dışında yönetme iddiası.”
‘TAM BAĞIMSIZ YARGIDAN TAM BAĞIMLI YARGIYA’
Gelecek Partisi Genel Başkan Yardımcısı Ayhan Sefer Üstün, güçlendirilmiş parlamenter sistemde yargının işleyişi hakkında konuştu.
Üstün, “Bu konuyu önceki hükümetler de ele almak istemiş. Tam bağımsız yargı nasıl yapılır sorusu sorulmuş. Maalesef tam bağımsız yargıya geçilememiş. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi metninde de tam bağımsız yargı vaadinde bulunulmuş ama tam bağımlı yargıya geçilmiş” dedi.
‘AĞIR CEZA BAŞKANINI KAFANIZ BOZULURSA ÇEMİZGEZEK’E GÖNDEREBİLİRSİNİZ’
“Hakimlerin Çankaya Belediyesi’ndeki zabıtalar kadar teminatının olmadığını” savunarak, “Hakimlik teminatını kesin olarak sağlayacağız” diyen Üstün, “Bizim Ankara Ağır Ceza Mahkemesi başkanını kafanız bozulursa Çemişgezek, daha da zulmetmek isterseniz hiç yapmadığı savcılığa gönderebilirsiniz” şeklinde konuştu.
‘CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÜMET SİSTEMİ KURUM KÜLTÜRÜNÜNÜ ASKIYA ALDI’
Saadet Partisi Genel Başkan Yardımcısı Bülent Kaya da yaptığı konuşmada Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nde kurum kültürünün askıya alındığını ifade etti:
“Bilim, teknoloji, yenilik, eğitim, güvenlik politikaları gibi birçok paralel yapıya Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde yer verildiğini görüyoruz. Sadece iktidar partisinin veya Cumhur İttifakı’nın grup başkanvekilleri eliyle Meclis’e getirilip, onların milletvekilleri eliyle de yasalaştırılıyor. Yasama faaliyetinin de artık sarayda yürütüldüğü sistem ile karşı karşıyayız.”
‘PARLAMENTER SİSTEM METNİNDE SOSYAL HAKLAR BÖLÜMÜ DAHA GÜÇLÜ YAZILABİLİRDİ’
Panelin sonunda yapılan soru-cevap bölümünde Muharrem Erkek’e “Parlamenter sistem metninde eksik kalmış dediğiniz bir konu var mı?” diye soruldu. Erkek bu soruya şu yanıtı verdi:
“Metni yeniden ele alsak sosyal haklar bölümünü biraz daha güçlü yazabilirdik diye düşünüyorum. Metnin içersinde yeni bir öneride de var; küresel ekolojik kriz. Yargı içerisinde çevre mahkemeleri öneriyoruz. Bizler hükümet sistemi temelinde yasama yürütme yargı başlıkları altında ilkeleri ortaya koyduk.”
