”NORMAL HAYATA DÖNMEK ADINA UMUTLUYUZ”
Pandemi döneminde en çok etkilenen Esnaf ve Sanatkarlara destekler devam ederken, Çanakkale Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birlik Başkanı Ünal Özcan, açıklanan son destek paketlerini değerlendirdi.
Geçtiğimiz hafta Ankara’da gerçekleşen kurullar toplantısına katılan Özcan, TESK Başkanı Bendevi Palandöken’in Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüşmesindeki konu başlıklarını sıraladı. Esnafın son durumuna değinen Başkan Özcan, ayrıca aşılama grupları sıralamasında esnafa da öncelik verilmesinin istediğini iletti.
Çanakkale Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birlik Başkanı Ünal Özcan, uzun bir süredir birçok toplantı ile esnafın sorunlarının çözümü için çalıştıklarını söyleyerek, geçtiğimiz hafta Ankara’da gerçekleştirdikleri görüşmeler sonrasında açıklanan destek paketlerine ilişkin açıklamalarda bulundu.
“YAKLAŞIK ÜÇTE BİR KAPANMA SAYISI ÜÇTE İKİ AÇILMA SAYISI VAR”
Fakat öncesinde CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan arasında geçtiğimiz hafta polemiğe dönen ‘kapanan dükkanlar’ konusu sonrasında Çanakkale’nin durumunu paylaşan Özcan, “2018 yılında Çanakkale il genelinde 2 bin 775 işletme açılmış. Aynı yıl 1.146 işletme kapanmış. 2019’a geldiğimizde 3 bin 200 işletme açılmış, 1.135 işletme kapanmış. Aynı şekilde 2020 yılında ise 3 bin 690 işletme açılmış, 1.141 işyeri kapanmış. Bu son 3 yılın değerlendirmesine baktığımız zaman, her yıl açılış rakamları yüzde 15 artış gösteriyor. Kapanma sayısı ise ortalama aynı. Bu yıllık Ticaret Bakanlığı’nın esnaf veri tabanında bizim bünyemizde bulunan Esnaf ve Sanatkarlar Sicil Müdürlüğünün resmi kayıtları. Bizim Çanakkale için değerlendirdiğimiz zaman, yaklaşık üçte bir kapanma sayısı üçte iki açılma sayısı var. Çanakkale’deki durum bu” bilgisini verdi.
“KISITLAMALAR ESNAF VE SANATKARI GERÇEKTEN ZOR DURUMDA BIRAKTI”
Özcan, pandemi dönemindeki esnafın durumunu baştan özetleyerek, “Pandemi dönemi ile birlikte bizim Mart ayıyla bizim üç ay işyerlerimiz kapandı. Bu süreçte ilk önce virüs 4-5 ayda bitecek gibi algılandı. Bizler esnaf teşkilatları olarak üç ay bir işletme kapalı kalmış, ardından açılacaksa bu üç aylık esnaf ve sanatkarların zorunlu giderlerini ilk etapta ötelenmesini talep ettik fakat süreç öyle devam etmedi. Haziran ayında normalleşme akabinde vaka sayılarının artmaya başlaması sonrası ikinci bir karar ile belli meslek grupları kapatıldı. Diğer meslek gruplarına da kısıtlamalar getirildi. Bu süreç içerisinde bazı ara meslek dallarında, kahvehane, kafeterya, kantin, internet kafe, servis taşımacılığı yapan minibüs işletmecileri gibi en çok etkilenen bir kesim oldu. Bunun yanı sıra diğer bütün sektörler, tuhafiyesinden tutun kırtasiyeye kadar bu dükkanların da iş hacmi yüzde 80’lerde aşağıya indi. Sokağa çıkma kısıtlamaları, 65 yaş üstünden tutun 20 yaş altı, buna bağlı olarak yaklaşık ikinci ayımıza giriyoruz, hafta sonundaki kısıtlamalar esnaf ve sanatkarı gerçekten zor durumda bıraktı” dedi.
“DEVLET BAZI ÖNLEMLER ALDI”
Bu süreçte devletin aldığı bazı önlemler olduğunu da belirten Özcan, “Halkbankası, Esnaf ve Kefalet Kooperatifi aracılığıyla krediler verildi düşük faizli. Bağkur ve SSK primleri, vergiler ötelendi. Bu süreçte tabanın sesini iletmemiz adına esnaf teşkilatları olarak hem Çanakkale için hem ülke geneli için hep taleplerimiz vardı. İlk önce devletimiz bir yapılandırma yaptı ve geriye dönük vergi, sosyal güvenlik, harcalar, cezalarla ilgili düzenlemeler yapıldı. Bu düzenleme ile faiz oranları neredeyse sıfırlandı, bu güzel bir adımdı. Fakat başvuru süresi 12.ay itibari ile tutuldu, ödemeler birinci ayda başlayacaktı. Biz bununla ilgili girişimler yaptık ve dedik ki ikinci kez işyerlerimiz kapatıldı. Esnaf bundan faydalanmak istiyor ama birinci ayda bunları ödemesi mümkün değil çünkü işyeri kapalı. Tekrar bir ay süre uzatıldı ve birer ay attığı zaman bizim için iyi oldu” ifadelerini kullandı.
“ESNAF VE SANATKARIN SORUNLARINI YÜZ YÜZE GÖRÜŞÜLDÜ”
“Bizim istediğimiz bir şey vardı; esnaf ve sanatkarın kullandığı kredilerin ödemeleri 10.ayda başladı ve pandem dönemi başladığında biz nakit desteği göremedik. En azından verilen bu düşük faizli kredilerin pandemi süreci bitinceye kadar ödeme tarihlerin ötelenmesi” diyen Özcan, “Süreç uzun sürecek, şimdiki durumda en 6 ay ötelenirse, bu aşı gündemde, dünya genelindeki değişmeler, vaka sayılarındaki düşmeler belki normalleşmeye Mayıs-Haziran gibi geçer isek esnaf ve sanatkar en azından günlük gelirlerini kazanmaya başlar dedik. Bunlarla ilgili ana 6 madde üzerinde ayın 20’sinde oda başkanlarımızla toplantı yaptık. Bunların hepsini değerlendirdik ve akabinde Ankara’da kurullar toplantısında dile getirdik. Bunları dile getirmemizin ardından sayın cumhurbaşkanından randevu alındı. Özellikle esnaf ve sanatkarın sorunlarını yüz yüze görüşüldü. Ayın 21’inde İstanbul’da, genel başkan hazırladığımız raporları sunarak istişare etti” şeklinde konuştu.
“MÜCBİR SEBEP KABUL EDİLMESİ YÖNÜNDE KARAR ALINDI”
Özcan, görüşmelerin ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın çeşitli destek paketi açıklamalarında bulunduğunu söyleyerek, “Esnaf ve sanatkara verilen 3 aylık 1000 TL gelir kaybı desteği, yine 3 ay verilecek 500 TL kira yardımı desteği süresi bitmişti. Esnaftan da talep var. Desteğe başvuramayanlar oldu, bunlarla ilgili süreyi bir hafta uzattırdık. Bu ayın 31’i akşam 00.00’a kadar eksiği olanlar tamamlayacak. Ayrıca bakanlık tarafından hibe desteği ödemesi başladı Ocak ayı itibariyle. Akabinde hemen Esnaf Kefalet Kooperatifi Halkbankası ortaklaşa verilen kredilerde 6 ay uzatılma gerçekleşti. Biz iki dönemde işyeri kapalı olan esnaflardan, kapalı olduğu sürelerde vergi alınmamasını istedik. Bunun mücbir sebep sayılmasını istedik. Sayın cumhurbaşkanı da bunu kabul etti ve şu anda düzenleme yapıldı. İşyeri kapalı olanların beyanname vermesini, mücbir sebep kabul edilmesi yönünde karar alındı. Bu da bizim için iyi bir adımdı” diye anlattı.
YENİ AÇIKLANAN DESTEK PAKETİNİN İÇERİĞİ BEKLENİYOR
HES kodu uygulanarak dükkanların açılmasını talep ettiklerini ve bunun Bilim Kurulu’nda görüşüldüğünü de belirten Başkan Özcan, “Süreç uzadıkça şu örnekleri verdik; AVM’ler açık, seyahat açık. Bugün AVM’ye girerken HES kodu uygulaması yapıyorsunuz ve ateşiniz ölçülüyor. Ama ayakta veya paket yemeğinizi yiyorsunuz, alışverişinizi yapıyorsunuz. Biz de dedik ki kapalı olan işletmelerimiz biz önlemlerimizi alalım, siz de Bilim Kurulu’na götürün. HES kodu uygulaması ile daha farklı kriterler getirilerek bizim işyerlerimiz açılsın. Bununla ilgili Bilim Kurulu’na teklif verildi, Bilim Kurulu bir çalışma yapıyor veya dedik ki, bazı meslek gruplarında HES kodu uygulaması sıkıntılı olduğunu söylerseniz bu meslek gruplarına ayrıca destek verilmesi lazım. Sayın Cumhurbaşkanı açıklama yaptı; lokanta, kafeterya gibi meslek kollarında cirolarına göre 2 bin TL’den az olmayacak, 40 bin TL’den fazla olmayacak şekilde yeni bir paket açıkladı. İçeriği belli değil, bekliyoruz. Bu da bir adımdır” dedi.
ESNAF AŞILAMADA ÖNCELİK İSTİYOR
Özcan, aşılama grupları sıralamasında esnafın de öncelikler arasında olması gerektiğini söyleyerek, açıklamasını şu şekilde devam ettirdi: “Mesele esnaf ve sanatkarın zor durumda olduğunun sesinin duyulması, her gün yeni bir adım atılması bizi muhakkak memnun ediyor ancak ne yaparsak yapalım sonuçta esnaf ve sanatkar çok sıkıntılı bir süreçten geçiyor. İnsanlar alışveriş yapmaktan, bir yerde yemek yemekten, bir şeyler almaktan uzaklaştı. Haklı olarak vatandaşlar da virüs kaparım endişesi ile kalabalık olan ortamlara girmek istemiyor. Bu süreç biraz uzun sürecek gibi gözüküyor. Yine bizim teklifimiz, insanlara birebir fazla olan meslek gruplarımız var. Aşılama gruplarının sıralamasına saygımız sonsuz. Ama esnafa da öncelik verilmesini istiyoruz. En azından restoranda işyeri sahibi, çalışanlar aşılansın ki hem o kendini güvende hissetsin hem oraya gelenler güvende hissetsin diye. Bunlarla ilgili çalışmalar hızla devam ediyor, takibini yapıyoruz. Tabandan bize gelen ne varsa biz sonuçta sorunları birebir çözmeye yetkili olan bir kurum değiliz. Temsil ettiğimiz kesimlerin hak ve menfaatleri savunmak adına ilgili mercilere yazılı ve sözlü doğru bir şekilde anlatmakla mükellefiz. Devletimizin aldığı kararlarla uygulamalar geçiyor. Yapılana teşekkür ediyoruz, eksik gördüğümüzü de her gün söylemeye devam ediyoruz. Bir an önce ülkemizin yüzde 80’i aşılanır. Civar komşu ülkelerimizde de bu aşılama hızlı bir şekilde ilerlerse 2021’de en azından Haziran-Temmuz’da normal hayata dönmek adına umutluyuz.”
